HENRIKE  VAN ENGELENBURG

zandkunstenaar | schrijver | cultuurduider | mentor & Bijrijder
◊ oud theaterproducent
Welkom op mijn website!
Als schrijver en mentor deel ik onder meer mijn persoonlijke ervaringen en inzichten als Bijrijder: kind van een ouder met autisme.
Mijn missie is om begrip te creëren voor Bijrijders en hun unieke perspectief, zodat andere Bijrijders zich (h)erkennen en professionals beter kunnen inspelen op hun behoeften.
Door middel van mijn boeken en gastcolleges bied ik handvatten die helpen om de wereld van neurodiversiteit te verkennen vanuit het Bijrijdersperspectief. Samen streven we naar een inclusieve samenleving waar ieder verhaal telt.
Altijd (een beetje) gedoe in de familie?
Misschien ben jij wel een Bijrijder.
Zo herken je een Bijrijder >
zandkunstenaar | schrijver | cultuurduider | mentor & Bijrijder ◊ oud theaterproducent

Boeken

Werktitel,  conceptomslag
Bijrijdersgids

GIDS VOOR BIJRIJDERS EN PROFESSIONALS

LEVEN NAAST AUTISME

Deze gids is geschreven voor Bijrijders – kinderen van een (vermoedelijk) autistische ouder – én voor professionals die werken met mensen met autisme.

De gids gaat dieper in op de signalen en dynamieken bij mensen die zijn opgegroeid in de nabijheid van autisme, een ervaring die in de gids wordt aangeduid als het Bijrijderschap.

Op basis van zowel ervaringskennis als theoretische inzichten biedt het boek een rijk en genuanceerd beeld van het leven naast autisme. Het Bijrijdersmodel vormt de theoretische onderbouwing en helpt de complexiteit van het Bijrijderschap beter te begrijpen. Het benadrukt hoe bewustwording en kennis Bijrijders kunnen helpen zich te bevrijden uit terugkerende (intergenerationele) patronen.

Door inzicht te krijgen in onderliggende gedragspatronen en de impact van deze dynamieken, kunnen Bijrijders bewuster en meer (emotioneel) autonoom in hun relaties staan. De gids biedt concrete handvatten voor zowel Bijrijders als professionals die hen of hun naasten met autisme begeleiden – met als doel het ontwikkelen van gezondere relaties, ook met hun eigen kinderen, en een dieper begrip van de emotionele processen die kenmerkend zijn voor het Bijrijderschap.

Met bijdragen van dr. Rob de Leeuw en dr. Yvonne Groen, psychologen gespecialiseerd in respectievelijk trauma en klinische neuropsycho-logie.

Binnenkort verkrijgbaar bij Acco Uitgeverij.

Bijrijder, uit de schaduw van autisme

‘Bijrijder’ is de psychologische debuutroman van Henrike en staat sinds december 2024
in de spotlight bij Psychologie en in
de TOP 10 Geneeskunde van de Acco-boekhandels in Vlaanderen.

BIJRIJDER, UIT DE SCHADUW VAN AUTISME

Noëlle heeft een hekel aan haar eigen kind. Als ze dat hardop zegt tegen haar collega’s, ziet ze hen schrikken: blijkbaar hoort dat niet. Toch voelt ze het echt zo. Is dat gek? Wat als er misschien niks mis is met het kind, maar juist met haar? 

We lezen niets en tegelijkertijd alles over hoe ASS, Asperger, ADHD, PDD-NOS, hoogbegaafdheid, HSP, trauma, you name it… de mensen eromheen, de bijrijders, beïnvloedt. In dit auto fictionele verhaal, waarin Noëlle zich afvraagt waar haar vrolijke zelf is gebleven, ontdekt ze wie er echt aan het stuur zitten.

Bestel het boek hier.

Bijrijder, uit de schaduw van autisme

Het jeugdboek Het geheim van Beukensteyn verscheen in 2022 en
werd genomineerd voor de JUNO Kinderboekenprijs.

HET GEHEIM VAN BEUKENSTEYN

Jens Kraan had het verlangen een nieuw verhaal van zijn overleden tante Hanna Kraan (o.m. bekend van de boekenserie De Boze Heks) uit te brengen. Hij vroeg Henrike een door hem gevonden manuscript op Hanna’s zolder -nog niet af- te voltooien. Portretten uit het Rijksmuseum larderen de trap van kasteel Beukensteyn en Geert Gratama verzorgde de illustraties. Een fijne groep mensen die een geweldig mooi boek wist te realiseren.

Bestel het boek hier!
Bestel het luisterboek hier en luister naar de stemmen van Floor, Daan, Ridder Ritsaert en anderen!

MINDFUL ZAKEN DOEN SUCCESVOL GELUKKIG

10 Shotjes optimisme voor business & geluk

-werkboekje-

Dat klinkt walgelijk populair, maar Henrike weet als geen ander hoe het is om er helemaal doorheen te zitten, teleurgesteld te zijn, te falen en te (moeten) veranderen. Het herpakken en aangaan van een zoektocht naar wat jij echt wil, vraagt moed. Hulp vragen is daarbij misschien wel het allerdapperst.
Dit werkboekje helpt je laveren tussen moeilijke en succesvolle momenten en laat ruimte voor het opschrijven jouw eigen gedachten. Het steunt je onderweg, terwijl je probeert koers te houden of te (her)vinden.
Let op: het geeft géén succesformule met 10 sleutels naar meer business. Als er een succesformule bestond zou iedereen die kunnen kopiëren. Het laat je wél zien hoe jij je werk of bedrijf een richting kunt geven die meer oplevert voor jou, zowel financieel als in persoonlijk welzijn.

Te bestellen door Henrike te bellen.

Biografie

HENRIKE  VAN ENGELENBURG

zandkunstenaar | schrijver | cultuurduider | mentor & Bijrijder ◊ oud theaterproducent

DE KRACHT VAN  VERHALEN
Door uit te zoomen kun je een situatie analyseren. Door ook in te zoomen op de directe ervaring van de betrokkenen door naar hun verhaal echt te horen, krijg je een dieper begrip van wat belangrijk is en snap je wat er echt toe doet. De kracht ligt in de verhalen, want verhalen brengen verandering. Dit is de fundering van alles wat ik doe.”

Henrike studeerde Taal- en Cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Utrecht en schreef haar doctoraalscriptie over de ‘sociaal-economische gevolgen van het Indonesische transmigratie beleid voor de Marind-Anim (West-Papua)’. Ze leerde in dat land vertrouwen op talent van mensen, haar eigen talenten en vooral… op haar intuïtie. Deze ervaring gaf haar het lef om op haar zesentwintigste theatervoorstellingen te gaan maken voor de hele familie en wist in korte tijd jaarlijks meer dan honderdduizend mensen te bereiken met voorstellingen. De Nederlandse jeugdliteratuur was haar grote bron van inspiratie. Op drie voorstellingen is zij het meeste trots: De Kleine Kapitein van Paul Biegel, Oorlogsgeheimen van Jacques Vriens en De Boze Heks van Hanna Kraan, waarin zij een zandtekenaar decors live liet tekenen. Van haar producties voor volwassenen noemen we er hier twee die opvielen vanwege de toeloop van het publiek waardoor zelfs de kassa-systemen vastliepen, te weten: Alles Went Behalve Een Vent en De Oasebar.  Voor haar complete theater-oeuvre lees Wikipedia.

Henrike is ondernemer, passend bij haar energieke, opgeruimde en creatieve geest, die altijd kansen ziet en ideeën concreet weet te maken.  Daarom verkocht ze in 2019 haar bedrijf en werd schrijver en mentor waar toepasselijk. In 2022 is daar de zandkunst bijgekomen. De kern van al haar werk, ook dat voor volwassenen en maatwerk voor het bedrijfsleven, is de menselijke maat. Want ze kende ook dieptepunten, heel veel zelfs.

Zij doet dit allemaal om te verbinden met anderen, hen te ontroeren, elkaar te inspireren en motiveren, want ze gelooft namelijk in drie dingen.
Het eerste is ‘verhalen’, in welke (kunst)vorm dan ook. Elk verhaal dat gehoord of gezien wordt maakt mensen empathischer en daardoor vriendelijker. Het tweede is haar geloof in het goede van de mens, het maakt haar een onbevreesde optimist dat zich laat leiden door hoop. Tenslotte gelooft zij in het motto: delen is vermenigvuldigen.
Hiermee strijdt zij tegen de negatieve berichtgeving in de media, die focussen op de uitzonderingen. Ze strijdt ook tegen het beleid van organisaties en de politiek waarin vertrouwen in de mens onderschat is. Het delen van deze kennis en ervaring is (noem het onnozel, hoogdravend of naïef, dat kan haar niet schelen) haar manier om het welzijn van mensen te vergroten en de wereld nog mooier te maken.

Als cultuurwetenschapper, oud-theaterproducent, mentor en zandtekenaar combineert ze haar scherp oog voor beelden aan haar gevoel voor taal. Haar analytisch vermogen en snelle denken zijn zowel haar kracht als haar valkuil. Soms gaat ze te hard en dat irriteert niet alleen haarzelf.

In haar schrijven reflecteert ze wat ze denkt te zien en voegt daar een bijzonder gevoel voor humor aan toe, waardoor lezers getroffen worden en ook (leren) lachen, vooral om zichzelf.

Haar collega’s zeggen dat zij als leidinggevende veiligheid biedt, omdat zelfs falen gewaardeerd wordt (‘als je maar je rommel zelf opruimt’). Haar beste vriendinnen noemen haar ‘een vent’, vanwege haar kordate beslissingsvermogen, oplossingsgerichtheid en moeilijke zaken direct aanpakt. Zonder wrijving geen glans, is dan ook zeker op Henrike van toepassing.

Henrike van Engelenburg is getrouwd met Floris, heeft drie fijne kinderen, voelt zich Europeaan en overal thuis. Ze werd geboren op eerste Kerstdag in 1970, terwijl er sneeuw viel.

Lezingen & spreker

Ik deel mijn kennis en ervaring op het snijvlak van neurodiversiteit, ondernemerschap en de kracht van verhalen. Mijn lezingen bieden niet alleen inzicht, maar raken, verbinden en zetten aan tot actie.

1. Bijrijderschap: leven naast autisme

Wat betekent het om op te groeien als kind van een autistische ouder? In deze lezing neem ik je mee in de wereld van de Bijrijder: de onzichtbare dynamieken in het gezin, de doorwerking op identiteit, ouderschap en relaties als volwassene en de manieren waarop professionals deze groep kunnen herkennen en gaan ondersteunen. Met ervaringsverhalen en praktische tips en inzichten help ik mensen die (mogelijk) Bijrijder zijn met (h)erkenning door hen uit de schaduw te halen. Ik spreek graag voor professionals en studenten als ervaringsdeskundige of als gastdocent en werk graag met (groepen) Bijrijders als mentor.

2. Ondernemerschap: van missie naar realiteit en de jacht op werkgeluk

Ondernemen vraagt om visie, doorzettingsvermogen en de kunst om je eigen pad te bewandelen. Ik deel mijn reis als groots en meeslepend ondernemende vrije theaterproducent naar het kleine zelfstandige als schrijver en zandkunstenaar.
De uitdagingen en successen van het combineren van expertise met ondernemerschap, en hoe je trouw blijft aan jezelf terwijl je een markt opbouwt. Deze lezing is waardevol voor teams en organisaties met een hart voor de zaak, ondernemers, creatieve makers en iedereen die opzoek is naar meer werkgeluk.

3. De kracht van verhalen en woorden: binden en breken

Verhalen raken en verbinden. Verhalen veroorzaken oorlog en ellende. Woorden doen ertoe. Of het nu gaat om fictie, ervaringsdeskundigheid of zakelijke communicatie, de manier waarop we verhalen vertellen bepaalt hoe ze ontvangen worden. In deze lezing onderzoek ik de kracht van narratief: hoe woorden beweging creëren, bewustwording vergroten en mensen dichter bij elkaar brengen of juist tegen elkaar opzetten.

Wil je mij boeken als spreker, gastdocent of mentor of heb je vragen? Neem contact op en laten we samen onderzoeken wat ik voor je kan betekenen.

Altijd gedoe in de familie? Zo herken je een Bijrijder

Herkenbaar?
Je vader was misschien wat dominant. Met moeder viel moeilijk te praten. Je zus is nogal intens, je broer wat excentriek. Je zoon houdt geen baan vast, of je dochter schreeuwt alles bij elkaar en geeft jou de schuld. Maar dat ‘hoort erbij’, toch? Het waren andere tijden. Hij is gewoon slim. Zij is nu eenmaal een puber.

Toch voel jij intuïtief: dit is anders.

Dan is de kans groot dat jij een Bijrijder bent: iemand die nauw leeft met een persoon met (vermoedelijk) autisme, en zich daarin jarenlang heeft aangepast.

Wanneer gedrag van ouders of kinderen niet wordt herkend als mogelijk autistisch, blijft het vaak onbenoemd. De omgeving legt het uit als ‘karakter’, ‘een fase’ of ‘gevoeligheid’. Je moeder heeft het zwaar. Je kind heeft groeipijn. Jij rekt de grenzen op en past je aan. Jij sust. Je loopt op eieren bij familiebezoekjes en regelt alles, omdat jij dat zo goed kunt en omdat jij een goede dochter, partner of ouder wil zijn.

Niet herkenbaar?
Misschien vind je dat er moeilijk wordt gedaan. Dat alles toch prima bespreekbaar is. Misschien zie jij het grotere geheel, hou je van logica, en kun je goed onderbouwen wat je denkt. Je houdt niet van ‘gepsychologiseer’. Iedereen bedoelt het tenslotte goed, toch?

Stel jezelf dan toch één vraag:
Zijn er terugkerende situaties waar je je ongemakkelijk bij voelt? Dingen die je liever vermijdt, waar je je voor schaamt of die telkens opnieuw wrijving geven? Voel je verdriet, onrust, of ergernis bij het denken aan je familie of werk?

Sta dan eens stil.
Misschien ben jij óók een Bijrijder. Of een Meerijder. Misschien zelfs een Verstekeling.

Mijn boeken

In mijn roman Bijrijder – uit de schaduw van autisme vertel ik het indringende verhaal van een dochter die opgroeit in een gezin waarin autisme een allesbepalende rol speelt. Een persoonlijke, rauwe en liefdevolle zoektocht naar herkenning, erkenning en bevrijding.

De bijbehorende gids (uitgave medio 2025) Leven naast autisme – Gids voor Bijrijders en professionals biedt handvatten voor Bijrijders en professionals. Het boek introduceert het Bijrijdersmodel en nieuwe termen als Meerijder, Verstekeling en de Wachtrijreflex. Voor iedereen die de psychologische impact wil begrijpen van leven naast iemand met (een vermoeden van) ASS.

Columns & andere producten

KORTE VERHALEN

LIEVE POES

Mijn allereerste verhaaltje

DISCO INFERNO

Een confrontatie met de werkelijkheid

PAALTJE

Geluk bij een ongeluk

DE EERSTE KEER

Over goede buren als verre vrienden

REFLECTIE

Ãvontuur in Rome

DOLLE MINA

‘Jongens zijn veel liever voor hun moeder dan meisjes’

HOE SIMPELE DINGEN BLIJ MAKEN

Inspiratie of beter goed gejat dan slecht bedacht?

CONGRESLIEFDE

Hoe ga je goed vreemd?

ONMETELIJK SUCCES

Jacques Klöters

WETEN WAT JE WIL IS BEGEERTE

Over hoe verlangen naar duidelijkheid je ongelukkig houdt

BALGEVOEL

Familie-uitje

BE WISE, NOT NICE

Die kankercorona ook

LACHKICK

De lol van yoga

OPINIE | BLOG

JE BENT TENMINSTE GEZOND

Eerder gepubliceerd mei 2020- voorspellende column

CULTUUR INZETTEN OM GELD TE VERDIENEN?

Cultuur eindelijk gewogen naar economische waarde.

LIEVE POES

Mijn allereerste verhaaltje

RITME VINDEN NA VERANDERING

Ritme vinden terwijl je de wind voelt en mee wil waaien, hoe doe je dat?

ER ZIJN MEER LEUKE VROUWEN DAN MANNEN

Dromen over hoe de ouderenzorg eruit ziet, als het onze tijd is….

SHOTJES OPTIMISME | KOEKELOERES

Koekeloere slaapt

Geen poezen? Lekker snoezen...

NIET UITGESPROKEN VERWACHTINGEN

Koekeloere over teleurstellingen

Groot en klein denken

Koekeloere over focus

Waar ben je?

Koekeloere over de eeuwige zoektocht

Homo Sapiens

Koekeloere over sociale isolatie

Honing

Koekeloere over delen

Powernap

Koekeloere over paniek

IN DE GLORIA

Koekeloere over ’terugmanagen’

HEMEL

-GEDICHTJE- Roze minihartjes Witte jurkjes Blauw behang De hemel

Moed dat in de schoenen zakt

Koekeloere over niet opgeven

Koekeloere verbaast zich

'Raar eigenlijk, wij zien alleen onze buitenkant, maar bijna alles gebeurt van binnen.'

Koe

Koekeloere over racisme

Koekeloere over de nare dingen in het leven

Gek dat zo iets moois kan prikken, hè Koekeloere? 'Ach ja, een roos is net als het leven'

WORD JE GELUKKIG ALS JE JEZELF BENT?

Beetje filosoferen over worden wie je bent of zijn wie je wil worden.

KOEKELOERE BEET ME

Hoe ga jij om met schuldgevoelens?

Koekeloere is onzeker

'Ik ben zo klein' Ja, Koekeloere, maar je maakt een groot verschil.

Snateren

Koekeloere over aardig doen

Windrichting

Koekeloere over verandering

Koekeloere over angst (voor corona)

Iedereen is een beetje bang Koekeloere. 'Ja, dat is zo. Maar we zijn minder bang als we samen zijn.'

EDUCATIEVE FILM: WATER ALS WAPEN

In een dijk langs velden en stad ligt een gebouw van beton. Het is bedekt met zand en gras, zo ligt het verscholen, haast ongezien. Wat is het? Ze noemen het een fort. Waarom is daar een fort? Het antwoord mocht Henrike regisseren en bedenken in een animatiefilm van de zandtekenaar (Monique Snelleman). 

FORTKWARTET

Kennisspel voor het Fort van Hoofddorp
In opdracht van Fort van Hoofddorp maakte Henrike voor de jeugd een kwartetspel, waarin leerlingen en volwassenen (!) spelenderwijs leren over de geschiedenis, de bouw en het gebruik van het fort.

LUISTERVERHAAL: DE VERBORGEN SCHAT VAN HOOFDDORP

Met de stem van Bastiaan Ragas en anderen
In opdracht van Fort van Hoofddorp schreef Henrike al eerder een kerstverhaal. In maart 2022 werd haar gevraagd de ontmoeting te ensceneren van de bewoners van het fort: Officier Leeghwater, Kokkin Ans en Maatje. Eentje die historisch klopt, maar natuurlijk fictie is, het fort is namelijk nooit bewoond geweest.
Een fijne opdracht voor iemand die gek is op historie en eigenaardige persoonlijkheden. Veel luisterplezier!

Shotjes optimisme

Voor de nodige dagelijkse oppeppertjes schrijft Henrike deze shotjes optimisme die zij graag met je deelt op de socials.
Onder columns heeft zij er een paar verzameld voor je.

#koekeloere #delenisvermenigvuldigen