WORD JE GELUKKIG ALS JE JEZELF BENT?

WORD JE GELUKKIG ALS JE JEZELF BENT?

De Griek Aristoteles zei dat je jezelf bent als je doet waar je je lekker bij voelt, dat zou dan bij je passen, want dat is je aangeboren talent. Het leven gaat volgens hem hierover: ontdekken wat je kan, je talent zoeken en dat dan ook gaan doen. Lekker in je comfortzone zitten, dat is je essentie en dan word je gelukkig.
De Fransman Sartre walgde hiervan, alsof alles al voorbestemd, ergens in een groot boek bedacht, zou zijn. Hij ging voor de keuzevrijheid die we hebben als mensen. Zijn collega en geliefde Simone de Beauvoir had hem dat ingefluisterd: “Lieverd, Je bent geweldig, maar je excuses ben ik zat. Je wordt wie je bent in interactie met anderen.” Ze wees hem op zijn vrienden die zijn leven vorm gaven en op zijn eigen verantwoordelijkheid hierin. Ze accepteerde niet meer het excuus: “schat, zo ben ik nu eenmaal”. Sartre dacht na over de woorden van zijn vriendin en realiseerde zich dat hij zijn verantwoordelijkheid ontliep met slappe excuses, die Aristoteles zienswijze hem ingaf. Vervolgens schreef hij boeken vol over de maakbaarheid van het bestaan, de existentie.
De Amerikanen hebben hun cultuur hierop gebouwd: je succes is van jou (winner) en je verlies is ook enkel en alleen van jou (loser). Geen empathie voor losers dus…
Ik dacht vroeger ook: als je maar hard werkt kan je alles bereiken, een bodem voor diepe teleurstelling, faalangst en depressies. Want als je geen handen hebt, is het erg moeilijk om concertpianist te worden. Dit is een heldere voorbeeld, maar ik zie om mij heen dat ouders hun kinderen niet reële kansen toedichten, blind voor persoonlijkheid en wil van het kind.
Wie heeft er nu gelijk? Aristoteles of Sartre? Wat is nu jezelf zijn?
Is het worden wie je bent of zijn wie je wordt?
Maakt het je gelukkig als je je talent ontwikkelt, omdat je dat talent nu eenmaal hebt? Of wordt je gelukkig om te streven en te worden wie je wilt zijn? Wanneer ben je nu jezelf?
En word je gelukkig als je jezelf bent?
Eten we vanavond Grieks of Frans? Of allebei?
Wat vind jij ervan Koekeloere?
CULTUUR INZETTEN OM GELD TE VERDIENEN?

CULTUUR INZETTEN OM GELD TE VERDIENEN?

Kunst en cultuur wordt ingezet om geld te verdienen.
Dat elke euro uitgegeven aan cultuur er meer dan drie oplevert is al jaren bekend. Toch is het imago van cultuur er eentje van een kostenpost in plaats van een verdienmodel.
Ik hoopte zo dat deze crisis een kans zou zijn om voor eens en voor altijd dit beeld over kunst en cultuur de nek om te draaien. Er is hoop want de Raad voor Cultuur adviseert een nieuw kabinet om jaarlijks 477 miljoen euro extra te investeren in de culturele sector, want:
“De totale sector is goed voor zo’n 320.000 banen, 4,5 procent van de totale werkgelegenheid. Daar komen de positieve effecten qua omzet en werkgelegenheid in aanpalende sectoren als horeca, beveiliging, infrastructuur en techniek nog bij.”
Precies wat ik en vele anderen met mij (www.cultuurinactie.nl) in onze columns en programma’s benadrukten. Als sector waar 70% als zelfstandige werkzaam is, is het moeilijk druk uit oefenen in de politiek (er valt niemand te ontslaan, lees: op straat te zetten).
Ik ben dankbaar dat het is opgepakt en nu hopen dat een nieuw kabinet het óók gaat erkennen door het bedrag te verdubbelen misschien? Een investeerder zou het doen met een vooruitzicht van 300% winst… (resultaten uit het verleden zijn geen garanties voor de toekomst… O nee, bij cultuur geldt: resultaten uit het verleden zijn wèl garanties voor de toekomst!)
NIET UITGESPROKEN VERWACHTINGEN

NIET UITGESPROKEN VERWACHTINGEN

‘Niet uitgesproken verwachtingen zijn garanties voor teleurstellingen.’
Dat flapte een héérlijke vriendin van me eruit, in reactie op de #Koekeloere over verlangen vorige week. Nu ben ik nogal van het uitspreken, het ‘benoemen’ van zaken. In mijn familie wordt dat over het algemeen als irritant ervaren. Waarschijnlijk confronteer ik ze óf met teleurstellingen die te dichtbij komen of met het vertrouwen in mijzelf en dat is natuurlijk ook … met iemand praten die ‘vol is van zichzelf’, want dat denk je dan, als je zelf niet lekker in je vel zit… Enfin, daar wilde ik het niet over hebben.
Teleurstellingen, daar wil ik voor nu even op voortborduren. Het is mijn thema deze weken, of eigenlijk al veel langer realiseer ik me.
Toen ik na mijn afstuderen in 1995 meer dan 75 keer was afgewezen op mijn sollicitatiebrief, moest ik een nieuwe droom maken. Dat zei ik ook hardop tegen iedereen die het wilde horen, soms snotterend van verdriet.
Een geruststellende gedachte is dat teleurstelling hét thema is van ieders leven. Dat zag ik nog niet op mijn 25ste, dan denk je nog dat je de enige bent die is mislukt, maar nu, twee keer zo oud, weet ik dat ieders leven bestaat uit heen en weer bewegen tussen verlangen, het niet uitkomen ervan, het verdriet erover, om vervolgens vol energie naar iets anders te gaan verlangen… met het gevaar om opnieuw teleurgesteld te worden… enzovoort. Nee, niet enzovoort! Natuurlijk leer je ook kijken naar wat er wèl lukt en dat is best veel. En wees mild voor anderen die nog niet zo ver zijn, voor hen zou het kunnen lijken alsof je ‘vol bent van jezelf’! O nee, die afslag zouden we bewaren voor een volgende column.
Ik ben het type dat succes en mislukking deelt met anderen. Dat geeft wel eens ongemak bij mijn omgeving, zeker bij verdriet om een mislukking, falen. Ik probeer ervoor te waken om geen zeurkous te worden, een slachtoffer, of dat lukt weet ik niet, maar ik ben me er wel van bewust dat er een punt komt dat je weer omhoog moet bewegen: dat heet met een werkwoord: groeien. Groeien is dus hard werken.
Dan het volgende punt, verlangens kan je niet ‘uit’ zetten, iets wat wel gesuggereerd wordt als mensen tegen je zeggen: ‘je moet niet zulke verwachtingen hebben’, lees mijn vorige column. Het is menselijk te dromen waar je naartoe wilt, te dromen over iets bijzonders, want dat is het vaak: je wilt het verschil maken in de wereld, je wilt ertoe doen. Heb ik gelijk of niet, geef toe: daar droom jij toch ook van?
Omdat je verlangen niet uit kunt zetten, maakt het je ziek als je niet mag toegeven aan jezelf of je omgeving, dat je verdrietig bent over het feit dat je leven niet is zoals je hoopte. Dat verdriet beleven en integreren in je identiteit (het hoort bij je, lees: groei) is de enige weg naar een ander leven, met een nieuw verlangen dat hoop geeft.
Zeg #Koekeloere wat lig jij er sip bij, heb ik gelijk of niet?
 
Ben je teleurgesteld, Koekie?
‘Ja, dat mag hoor!’
Natuurlijk joh…
… en nu?
‘Ik ben bezig.’
Waarmee?
‘Met een nieuwe droom verzinnen!’
Homo Sapiens

Homo Sapiens

De kranten schrijven dat er in deze coronaperiode veel geestelijk lijden is onder ouderen en jongeren in het bijzonder. Dat zette mij aan het denken over de boeken die ik op dit moment lees. Verbinding maakt ons homo sapiens: de mens die het won van de veel sterkere en slimmere Neanderthaler. Waarom wonnen wij? Volgens Bregman* kwam dat door onze vriendelijke inborst, waardoor wij leerden van elkaar en beter konden samenwerken. Dat was en is onze troef in barre (ijs)tijden! Deze kaart kan in isolatie niet getrokken worden… Dat veroorzaakt de geestelijke armoede en het lijden waar het nieuws over repte.
Een dag zonder intermenselijk contact en we sterven een beetje af. Verbinding verhoogt de mentale weerbaarheid, volgens Maes en Jansen.** Vooral bij mensen in de groei is spiegelen aan leeftijdgenoten van groot belang, omdat de hormonen die heen en weer schieten zo onzeker maken.
Weet #koekeloere uitkomst?
Help, Koekeloere, welke les zit er nu weer in deze pijn?
‘Geen.’
Niet?
‘Als er een les in lijden zat zou de hele wereld wijs zijn.’
Zeg me dan wat ik moet doen zodat het dragelijk wordt.
‘Vat moed om je kwetsbaar te tonen.’
… Waarom?
‘Dat geeft veerkracht.’
Windrichting

Windrichting

Een vraag: heeft deze corona-periode jou op een koers gezet die je anders niet zou zijn gegaan en pakte dat positief voor je uit? Of juist niet?

‘I must keep catching the wind with my ears.’
That looks nice, but why is it necessary?
‘I am searching.’
For what?
‘Sometimes we find our true direction in the changing wind.’